Bình Định - An Nam Chiến Đồ

• Nguyễn Duy Chính
• 14/07/2012

Lịch sử không thiếu những người làm nên một sự nghiệp lẫy lừng nhờ phúc ấm của tổ tiên để lại. Trường hợp đó ít nhiều đúng cho vua Càn Long, một trong ba triều đại thịnh trị nhất đầu đời Thanh. Vua Càn Long (Cao Tông) cũng là một trong những vị hoàng đế trị vì lâu nhất trong lịch sử Trung Hoa. Khi lên ngôi, ông thừa hưởng một quốc khố sung túc, một đất nước tương đối thanh bình, trù phú nên có thể nói là được “vén tay áo sô, đốt nhà táng giấy”.

Ông xây những lâu đài tráng lệ và chủ động nhiều cuộc “chinh phạt” các nước chung quanh. Trong đời ông, ông đi “kinh lý” hơn 150 lần kể cả đi săn ở miền bắc, đi thăm lăng tẩm tiên vương ở miền đông và tuần du phương nam. Tuy cũng thực hiện được một số công trình văn hoá đáng kể nhưng những chính sách của ông, người khen cũng nhiều mà người chê cũng lắm.

Khi về già, vua Càn Long đặt cho mình cái biệt hiệu Thập Toàn Lão Nhân. Danh hiệu đó mang nhiều ý nghĩa về tư đức cũng như công nghiệp. Một trong những ẩn ý là ông sẽ cố đạt được mười chiến công trong thời gian trị vì. Để ca tụng cái công nghiệp “văn thánh võ đức, trạch bị thương sinh” của chính mình, năm 1792 vua Cao Tông làm một bài văn nhan đề “Thập Toàn Ký” (十全記L). Cái ý tưởng đó có lẽ hình thành đã lâu trong tâm khảm nên vào những năm sau cùng của cuộc đời, vua Cao Tông cố gắng

đánh đông dẹp bắc cho đủ số. Chính vì thế, hầu hết những chinh phạt của vua Càn Long đã bị các sử gia gọi là “hollow victories”.

Xem trọn bộ tại đây

Nguyễn Duy Chính