ÁN SÁT SỨ NGUYỄN XUÂN ÔN VÀ VÙNG ĐẤT TAM PHAN
- 05/05/2024
1. Cụ Nguyễn Xuân Ôn sinh năm 1825, quê tỉnh Nghệ An, là vị quan nổi tiếng triều Nguyễn, một trong những thủ lĩnh của phong trào Cần Vương chống Pháp. Tính tình cương trực, thẳng thắng, mạnh mẽ, trọng khí tiết nên trên bước quan lộ, cụ thường gặp gian truân, gièm pha, khó khăn, ít được lòng đồng liêu cũng như triều đình Huế. Cuộc đời cụ có thể xem là những khúc tráng ca “ba trong một”: một vị quan cương trực, mạnh mẽ, thương dân; một tác giả sáng tác thơ văn nổi tiếng và một trong những thủ lĩnh quan trọng phong trào Cần Vương buổi đầu kháng Pháp. Khi đổ đạt tiến sĩ, cụ được triều đình bổ đi làm quan khắp nơi với các chức tước khác nhau. Trên bước quan lộ, cụ đã đặt chân đến vùng đất Bình Thuận - xứ Tam Phan (Phan Thiết, Phan Rí, Phan Rang) lưu lại những nhận định khó phai.
2. Theo Đại Nam thực lục, cụ Nguyễn Xuân Ôn thi đậu tiến sĩ năm Tự Đức thứ 24 (1871)1, tức khi đã gần một nửa đời người (46 tuổi). Trong kỳ thi này, cùng đổ tiến sĩ với cụ còn có cụ Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến (nổi tiếng với 3 bài thơ vịnh mùa thu: thu vịnh, thu điếu, thu ẩm và nhiều bài thơ hay khác được người đời biết đến).
Xem trọn bộ tại đây
- QUÁ TRÌNH XÁC LẬP CHỦ QUYỀN VÀ KHAI THÁC KINH TẾ Ở CÔN LÔN VÀ PHÚ QUỐC THỜI CHÚA NGUYỄN
- BÀN THÊM VỀ QUỐC HIỆU NHÀ NƯỚC QUÂN CHỦ THỜI NGUYỄN QUA CUỘC KHỞI NGHĨA VÕ TRỨ - TRẦN CAO VÂN Ở PHÚ...
- THỦY CHIẾN VÀM NAO - CỔ HỖ (1833 - 1834) ĐÔI ĐIỀU CẢM NHẬN
- BA KÊNH ĐÀO Ở TÂY NAM BỘ THỜI NGUYỄN
- TÔN THẤT THUYẾT - NGUYỄN VĂN TƯỜNG CÒN NHỮNG BĂN KHOĂN
- NƯỚC PHÁP SAU TẤN THẢM KỊCH ĐIỆN BIÊN PHỦ
- ĐẢNG BỘ MIỀN ĐÔNG NAM BỘ LÃNH ĐẠO PHỐI HỢP VỚI CHIẾN TRƯỜNG CHÍNH TRONG CHIẾN CUỘC ĐÔNG XUÂN 1953 -...
- NHỮNG HOẠT ĐỘNG KINH LƯỢC CỦA TRƯƠNG ĐĂNG QUẾ
- NGÀY XUÂN NHÌN LẠI 200 NĂM KÊNH VĨNH TẾ VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI Ở HÀ TIÊN THỜI HỌ MẠC
- THÂN THẾ VÀ NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA MỘT SỐ NHÀ KHOA BẢNG HỌ TRƯƠNG Ở NAM BỘ VÀO NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX