Bảo Quang Hóa trong lịch sử

• Võ Nguyên Phong
• 16/11/2020

1. Đặt vấn đề

Tây Ninh là vùng đất phía tây bắc tỉnh Gia Định, đây là khu vực được khai phá khá sớm, nơi hình thành những thủ sở đạo đầu tiên trong vùng ở thế kỷ XVIII-XIX như Quang Phong, Quang Hóa, Thuận Thành, Quang Phục. Để bảo vệ vùng biên địa ở giai đoạn đầu nhà Nguyễn, chính quyền cho xây dựng bảo Quang Hóa tại vị trí thủ sở đạo Quang Hóa. Đây là tiền đề để về sau chính quyền lập phủ Tây Ninh cùng hai huyện Tân Ninh và Quang Hóa, bảo Quang Hóa nâng lên làm thành huyện Quang Hóa, là nơi đóng lỵ sở huyện Quang Hóa và sử dụng về sau.

Trải qua một thời gian sử dụng, thành huyện Quang Hóa bị đổi thành bảo Quang Hóa và không còn là nơi đặt huyện lỵ Quang Hóa nữa. Lúc này tòa đồn bảo được giao cho dân sở tại cư trú sử dụng và dần mất chức năng phòng thủ chính cho khu vực. Về sau hầu như không còn được nhắc trong tư liệu và đến nay không còn dấu vết. Nhằm hiểu rõ hơn về một tòa đồn bảo được xây dựng quy mô và sớm nhất trên đất Tây Ninh xưa, tác giả khảo sát lại quá trình xây dựng và những thông tin liên quan về một công trình phòng ngự xưa, giúp chúng ta hiểu thêm về công sức của tiền nhân ở buổi đầu xây dựng và bảo vệ tổ quốc ở vùng đất nơi biên giới Tây Ninh.

Xem trọn bộ tại đây

Võ Nguyên Phong